Definicja zawału serca zmienia się od lat ze względu na co raz to nowsze i dokładniejsze metody diagnostyczne którymi dysponuje medycyna. Ostatnia IV uniwersalna definicja zawału została przedstawiona na Kongresie Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego w 2018 roku. Zawał serca “ostry” został rozgraniczony od uszkodzenia mięśnia serca. Pomimo tego, że oba stany wiążą się z podwyższonym stężeniem markerów troponiny sercowej ich przyczyna jest różna. W przypadku zawału mamy do czynienia z etiologią niedokrwienną natomiast przy uszkodzeniu mięśnia sercowego etiologia jest nie niedokrwienna. Z tego powodu został przedstawiony szereg kryteriów umożliwiających rozróżnienie tych stanów.
Jeżeli jednak mówimy o warunkach poza szpitalnych wszystkie objawy takie jak ból za mostkiem, nagła duszność wysiłkowa, kołatanie serca, zawroty głowy, omdlenia czy utrata przytomność mogą nam dawać podejrzenia zawału. Niestety objawy nie muszą być typowe i jednakowe dla wszystkich dlatego tak ważny jeszcze czas transportu do szpitala i szybkiego zdiagnozowania stanu pacjenta.
Statystki z 2013 roku przedstawione przez Rządową Radę Ludnościową wskazują, że 45,8% wszystkich zgonów stanowią przyczyny kardiologiczne. Spośród chorób układu krążenia zawał zaraz po chorobie niedokrwiennej serca jest drugą przyczyną śmierci i stanowi ok. 9 % czyli blisko 15 tysięcy osób rocznie. Pomimo spadającej tendencji umieralności w następnych latach podczas pandemii sytuacja zahamowała poprzez zaniechanie profilaktyki ChUK oraz zmniejszonej liczby zgłoszeń związanej z zaostrzeniem stanów chorobowych na skutek strachu przed zakażeniem i ograniczeniem dostępności w jednostkach szpitalnych. Długotrwałe konsekwencje tych wydarzeń są ciężkie do oszacowania i mogą ujawniać się jeszcze przez następne lata.
Przykładowe diagnozy pielęgniarskie pacjenta z zawałem serca wraz z celem i interwencjami.
I Problem pielęgnacyjny:
Ryzyko wystąpienia powikłań (wstrząs kardiogenny, hipoksja) spowodowane niedokrwieniem mięśnia sercowego objawiające się bólem za mostkiem oraz dusznością wysiłkową chorego
Cel: Niedopuszczenie do powstania powikłań zagrażających życiu
Interwencje pielęgniarskie:
- Stworzenie dostępu naczyniowego poprzez założenie kaniuli dożylnej
- Ułożenie pacjenta w pozycji półwysokiej ułatwiającej oddychanie
- Stała obserwacja i zapis podstawowych parametrów życiowych (liczby oddechów, CTK, saturacji, czynności serca)
- Obserwacja skóry i błon śluzowych pod kątem niedotlenienia (bladość skóry, sinica)
- Regularna kontrola świadomości pacjenta (skala Glasgow)
- Wykonanie badania elektrokardiograficznego
- Pobranie krwi do badań zgodnie ze zleceniem lekarskim
- W razie wystąpienia duszności lub spadku nasycenia krwi tętniczej tlenem >95% zastosowanie tlenoterapii
- Przygotowanie zestawu do intubacji (laryngoskop, rurki intubacyjne, prowadnica do rurki intubacyjnej, lidokaina w żelu, stetoskop oraz worek samorozprężalny)
- Podaż leków zgodnie z indywidualną kartą zleceń lekarskich
Bibliografia:
Kaszuba D. Pielęgniarstwo kardiologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2011.
